Όταν έχουμε να αντιμετωπίσουμε μια δύσκολη κατάσταση, δυσάρεστα συναισθήματα (μίσος, ζήλεια κ.α.) ή απαγορευμένες επιθυμίες, τότε το Εγώ (Ego) τείνει να μειώσει το άγχος και την ένταση των εσωτερικών μας συγκρούσεων μέσα από τον έλεγχο της Πραγματικότητας. Το Εγώ μας, δηλαδή, θα επιστρατεύσει ασυνείδητους μηχανισμούς άμυνας με σκοπό να μειώσει το συγκρουσιακό άγχος που συχνά γεννάται από απωθημένες φαντασιώσεις ή επιθυμίες…
Ωστόσο, κάποιοι από αυτούς τους μηχανισμούς άμυνας (οι πλέον πρωτόγονοι) μπορεί να έχουν την ίδια στιγμή κάποιο ψυχικό κόστος για τον άνθρωπο: π.χ. επαναλαμβανόμενα προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις. Η προβολή είναι ένας τέτοιος αμυντικός μηχανισμός του Εγώ, μέσω του οποίου το άτομο προβάλλει διαρκώς στους άλλους δικές του μη αποδεκτές επιθυμίες και ένστικτα (π.χ. στην ομοφοβία), δυσάρεστα και «απαγορευμένα» συναισθήματα ή χαρακτηριστικά.
Ο άνθρωπος που δυσκολεύεται να αποδεχτεί σημαντικές πλευρές της ενστικτώδους και φαντασιωσικής του ζωής, θα αρνείται διαρκώς να δει τον εσωτερικό του κόσμο και να γνωρίσει εν τέλει τον πραγματικό του εαυτό. Κάθε εσωτερικά προερχόμενο μήνυμα (που προκαλεί ένταση) θα λογοκρίνεται άμεσα μέσω της προβολής του στην εξωτερική πραγματικότητα. Επιπλέον, το άτομο που (ασυνείδητα) αμύνεται συχνά μέσω του μηχανισμού της προβολής, δυσκολεύεται να αναλάβει ευθύνες σε σχέση με δικές του σημαντικές επιθυμίες και ανάγκες (π.χ. καταστάσεις χωρισμού).
Η ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία θα βοηθήσει το άτομο να αναγνωρίσει τα «κρυμμένα» (ασυνείδητα) μέρη του εσωτερικού του πλούτου, και να τα αγκαλιάσει σε ένα πλέον ασφαλές και προστατευμένο θεραπευτικό πλαίσιο. Με την βοήθεια του ψυχοθεραπευτή του, ο άνθρωπος θα αρχίσει σταδιακά να σχετίζεται με τους άλλους αυθεντικά και υπεύθυνα, χωρίς δηλαδή να προβάλλει σε εκείνους δικά του «εξορισμένα τοπία»…
Βαλάντης Χουτοχρήστος – Ψυχολόγος, Ψυχοδυναμικός Ψυχοθεραπευτής, Επιστημονικά Υπεύθυνος του PsychoTherapy Lab
PsychoTherapy Lab 