Πολύ συχνά, οι ψυχολόγοι επιθυμούμε να «δούμε» γρήγορα και «ορατά» θεραπευτικά αποτελέσματα, όπως και ο θεραπευόμενος εννοείται… (που έχει και το θέμα του οικονομικού κόστους της θεραπείας που – ιδίως αν αυτό είναι υψηλό – τριγυρίζει συχνά ενοχλητικά στο κεφάλι του).
Συγχρόνως, όμως – για να λέμε αλήθειες – ίσως υποβόσκει και σε εμάς τους ίδιους τους θεραπευτές μια ασυνείδητη ναρκισσιστική ανάγκη να αποδείξουμε στον εαυτό μας ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε γρήγορα (ώς θεραπευτές ή/και ώς «καλοί» άνθρωποι), να κάνουμε γρήγορα καλό, να φέρουμε γρήγορα «ορατά» αποτελέσματα στη ζωή του ανθρώπου που μας πληρώνει και μας εμπιστεύεται γρήγορα. Εξάλλου, η κοινωνία μας τρέχει γρήγορα, και όλοι μας «πρέπει» να την προλαβαίνουμε, να τα κάνουμε όλα γρήγορα και να αποδειχθούμε γρήγορα «σωστοί και άξιοι»…
Αρκούν, άραγε τα γρήγορα, τα «ορατά» ψυχοθεραπευτικά αποτελέσματα; Υπάρχει περίπτωση να πέσουμε (θεραπευτής και θεραπευόμενος) στη παγίδα του «άμεσα ωφέλιμου»; Αυτού που μπορεί να ισοδυναμεί με μια «εικoνική» αλλαγή του «σκηνικού ζωής» του πελάτη – που έρχεται να καλύψει τις ναρκισσιστικές ανάγκες του θεραπευτή και, συγχρόνως, να ενισχύσει τις αμυντικές αντιστάσεις του θεραπευόμενου για ουσιαστική αλλαγή και εξέλιξη; Τι γίνεται, άραγε, με τους Δαίμονες που είναι εκεί – ίσως και αόρατοι – και περιμένουν τον Εξορκισμό τους;
Η ψυχοθεραπεία είναι μια απαιτητική εσωτερική διαδικασία, που κάποιες στιγμές σε σπρώχνει να ασχοληθείς με αυτά που έχεις… «ξεχασμένα» ας τα πούμε. Ξεχασμένα γιατί αγχώνουν, γιατι πονάνε, γιατι – όπως και να χει – είναι δύσκολα και μπερδεμένα. Η πρώτη επαφή με αυτά τα κομμάτια του παρελθόντος θα φέρει φυσιολογικά έντονο άγχος εντός της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας, τόσο για τον ίδιο τον θεραπευόμενο, όσο και για τον θεραπευτή πολύ συχνά (ο οποίος, ιδανικά, θα το διαχειριστεί στη προσωπική του θεραπεία και εποπτεία). Τα κομμάτια αυτά δεν είναι μια απλή υπόθεση…Είναι οι Δαίμονες του καθενός μας και επιστρέφουν από το «σκοτεινό» Παρελθόν για πραγματικό Πόλεμο…
Ο Πόλεμος αυτός δε ξέρουμε πόσο θα κρατήσει… Σε αυτή τη φάση είναι πολύ πιθανό – ίσως και αναγκαίο – ο άνθρωπος να «εξαρτηθεί» από τη ψυχοθεραπεία και τον θεραπευτή του μέχρι τη Νίκη! Εξάλλου, η ιστορία έχει αποδείξει ότι οι Πόλεμοι ενίοτε απαιτούν την ύπαρξη Συμμάχων και, συχνά, η εξάρτηση από αυτούς είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη νίκη και τη λύτρωση! Εδώ ο ενδεχόμενος φόβος της εξάρτησης καλό είναι να εκφραστεί, να αναλυθεί και να νοηματοδοτηθεί πέρα από ζητήματα οικονομικής εξάρτησης και εκμετάλλευσης από τον θεραπευτή. Σίγουρα, λοιπόν, μπορεί να υπάρξει μια περίοδος αναγκαίας «εξαρτημένης» σχέσης με τη θεραπευτική διαδικασία. Ο ηθικός θεραπευτής εδώ θα αναλάβει την ευθύνη να αντιμετωπίσει τα ζητήματα αυτά και να βοηθήσει τον άνθρωπο – τη κατάλληλη στιγμή της θεραπευτικής διαδικασίας – να σταθεί μόνος στα πόδια του, να πιστέψει στον εαυτό του και να προχωρήσει στη ζωή του δυνατός και ελεύθερος πλέον από… «Δαίμονες»!
Αν κάπου, λοιπόν, η ψυχοθεραπεία δικαιολογεί Εξαρτήσεις, Καταστροφές και Πολέμους είναι μόνο σε αυτό το σημείο, στον πόλεμο με τους Δαίμονές μας, με το προσωπικό μας drama… Ιδανικά μιλώντας σε αυτό το σημείο, αν υπάρχει μια ισχυρή θεραπευτική σχέση εμπιστοσύνης, η θεραπεία θα δώσει τα απαραίτητα εφόδια στον άνθρωπο να προχωρήσει στη Καταστροφή του Δαίμονά του, – ή ακόμη καλύτερα, στον Εξορκισμό του.
Κατά τ’ άλλα, η ψυχοθεραπεία μόνο Ζωή, Ελευθερία και Έρωτα έχει να προτείνει, τραβώντας τους ανθρώπους από Θανάτους, Πολέμους, Καταστροφές, Εξαρτήσεις και φυσικά…από υποψήφιους Δαίμονες!
Βαλάντης Χουτοχρήστος – Ψυχολόγος
houtohristos@gmail.com
PsychoTherapy Lab 